Podstawowe zasady kompozycji w fotografii ✔️ Dowiedz się więcej o fotografii

Umiejętność kadrowania, to bez wątpienia najważniejsza umiejętność jaką powinien posiadać fotograf. Dobra wiadomość jest taka, że jest to umiejętność, której można się nauczyć. W poniższym artykule przedstawię najważniejsze zasady dotyczące komponowania obrazu. Wprowadzając w życie zasady kompozycji, wasze zdjęcia staną się bardziej profesjonalne i bez wątpienia zaczną przykuwać uwagę odbiorców. Od czego zacząć?

Co to jest kompozycja w fotografii?

Kompozycja obrazu to taki układ elementów, który tworzy spójną, przemyślaną i harmonijną całość. To pierwsza rzecz o której musimy pamiętać - ta zasada dotyczy wszystkich sztuk wizualnych, także fotografii. Aby robić dobre zdjęcia zawsze przed naciśnięciem spustu migawki należy przemyśleć jak skomponować piękne ujęcie.

Przemyślana i zgodna z zasadami kompozycja zdjęcia powinna sprawiać, że temat zdjęcia będzie widoczny i czytelny. Często, to właśnie dzięki dobrej kompozycji jedne zdjęcia przyciągają wzrok bardziej niż inne. Układ elementów w kadrze powinien być przemyślany, a poszczególne elementy zdjęcia powinny być rozmieszczone w kadrze w taki sposób, aby obraz stanowił całość i sprawiał, że wzrok odbiorcy zatrzyma się na nim na dłużej.

Jak uzyskać dobrą kompozycję?

Niestety, nie podam wam jednego, uniwersalnego sposobu na udane fotografie. Nie ma bowiem jednej niezawodnej zasady dotyczącej kompozycji. Warto też podkreślić, że istnieją świetnie fotografie, które łamią wszelkie znane zasady. Aby jednak móc świadomie łamać zasady kompozycji, trzeba najpierw dobrze je poznać. Wprawne oko z pewnością zorientuje się, kiedy reguły łamane są specjalnie, a kiedy kompozycja jest dziełem przypadku.

Układ elementów fotografii zgodny ze sztuką powinien posiadać kilka ważnych cech, o których warto pamiętać. Umiejętność połączenia poszczególnych elementów w harmonijną całość i odpowiedniego skadrowania zdjęcia przychodzi wraz z praktyką. Im więcej zdjęć wykonujemy, tym łatwiej wyłapujemy w otaczającej rzeczywistości ciekawe ujęcia i szybciej wybieramy najatrakcyjniejszy kadr.

Światło i tło w kompozycji zdjęcia

Światło jest niezwykle istotne w całym procesie fotograficznym. Oświetlenie i źródła światła mają także swoją wagę przy komponowaniu układu elementów na fotografiach. W większości przypadków najlepiej oświetlony jest główny plan, czy najważniejszy punkt kompozycji. W przypadku fotografii portretowej oświetlenie powinno skupiać się na twarzy, z kolei w fotografiach reportażowych najlepiej oświetlona jest zwykle najważniejsza scena.

Tło w fotografii pełni bardzo ważną rolę, także w budowaniu kompozycji. Dzięki odpowiedniej głębi ostrości mamy możliwość rozmycia tła tak, aby nie rozpraszało i nie odwracało uwagi od tematu, który jest w roli głównej. Elementy stanowiące dalsze plany mogą także skrywać się w cieniu. Umiejętność zachowania balansu między światłem i cieniem pozwala wydobyć kluczowe elementy. Dobre oświetlenie pozwala dostrzec więcej szczegółów, ale także kieruje wzrok odbiorcy w odpowiedni rejon obrazu.

Kompozycja w fotografii - zasada trójpodziału oraz złotego podziału

Dobrze skomponowane zdjęcie to takie, na którym mocne punkty znajdują się we właściwym miejscu. Aby osiągnąć ten cel warto trzymać się zasady trójpodziału. Mówiąc o mocnych punktach mam na myśli punkty, które ludzki wzrok zauważa jako pierwsze. Ich rozmieszczenie wyznacza siatka, którą tworzymy dzieląc pionowy i poziomy bok fotografii na trzy równe części. Mocne punkty znajdują się w punktach przecięcia linii. Warto podkreślić, że najczęściej nasz wzrok kieruje się w lewy górny róg i w tym właśnie miejscu najlepiej zaplanować umieszczenie najważniejszego punktu fotografii.

Matematyczne zasady kompozycji dotyczą także innych ważnych reguł. Należy do nich złoty podział zwany też boską proporcją. Złoty podział jest to zasada mówiąca o idealnym podziale odcinka na dwie części. Podział powinien przebiegać w taki sposób, aby stosunek części dłuższej do krótszej był identyczny jak stosunek długości całego odcinka do części dłuższej. Proporcja ta wynosi 1 do 1,618. Zasada złotego podziału jest od wieków wykorzystywana w sztuce, co więcej bardzo często spotykamy ją w przyrodzie.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat złotego podziału, to odwiedź Wikipedię: link

Zasady kadrowania i perspektywy w fotografii

Reguła trójpodziału i złotego podziału to bardzo ważne zasady kompozycji. W zależności od tematu zdjęcia i innych okoliczności warto wybrać odpowiednią. Kompozycja symetryczna sprawdza się doskonale w przypadku zdjęć architektury, z kolei kadr centralny często wykorzystywany jest w portretach.

Wykonując zdjęcie podejmujemy także decyzję o perspektywie, jaką wykorzystamy. Punkt widzenia ma ogromny wpływ na wygląd fotografowanej rzeczywistości. Ciekawe ujęcie możemy osiągnąć stosując perspektywę ptasią albo żabią. Wybór odpowiedniej perspektywy może z powodzeniem wpłynąć na efekt jaki wywoła fotografia i jej atrakcyjność.

Zasady kompozycji oparte na linie wiodące

Często obserwujemy zdjęcia osób wykonane na drodze lub ścieżce. To najprostszy przykład kompozycji opartej o linie wiodące. Wykorzystanie linii naturalnie znajdujących się w naszym otoczeniu, w znacznym stopniu poprawia walory kompozycyjne zdjęcia. Jako linie wiodące można wykorzystać różne rzeczy, które spostrzeżemy w otoczeniu - elementy architektury, krajobrazu, cienie.

Kluczowe jest to, aby linia wiodąca w kadrze, wskazywała na temat naszego zdjęcia. W ten sposób wykorzystana linia działa trochę jakby strzałka wskazująca w kierunku tego, na co chcemy zwrócić uwagę.

Kompozycja w fotografii - symetryczna

Ciekawą kompozycją, którą można wykorzystać przy komponowaniu fotograficznych kadrów jest symetryczne rozmieszczenie elementów. Jedną z jej odmian jest kompozycja centralna. Polega ona na umieszczeniu fotografowanego obiektu w centrum kadru. Tę zasadę kompozycji warto traktować z pewną dozą ostrożności. Nieumiejętne zastosowanie kadrów symetrycznych, a przede wszystkim centralnych może sprawić, że fotografia będzie wyglądać na amatorską.

Kompozycja w fotografii - asymetryczna

Większość zdjęć, jakie powstają to kompozycje asymetryczne. Pamiętajmy jednak, że nie mogą być one chaotyczne, ani nieprzemyślane. Zanim naciśniesz spust migawki wypełnij kadr stosując poznane zasady kompozycji. Większość aparatów ułatwia prawidłowe kadrowanie. Z pomocą linii poziomych i pionowych pojawiających się na wyświetlaczu łatwiej nawet w życiu codziennym o prawidłowe i ciekawe ujęcia.

Kompozycja otwarta i zamknięta

Jeśli chcecie wykonać dobre zdjęcie powinno ono posiadać prosty przekaz i skupiać się na głównym obiekcie. Jednak zastosowanie odpowiedniej kompozycji może dodatkowo zainteresować odbiorcę. Kompozycja otwarta pozostawia odbiorcy pole do interpretacji. Część fotografowanego tematu nie znajduje się bowiem w kadrze.

Kompozycja zamknięta jest zdecydowanie częstsza. W tym wypadku cały kadr stanowi zamkniętą całość. Niezależnie od zastosowanej kompozycji warto zastanowić się nad mocnymi punktami i skupić na głównym temacie.

Kompozycja statyczna i dynamiczna

Wybierając kompozycję zdjęcia musimy wziąć także pod uwagę temat. W zależności od niego fotografia może sprawiać wrażenie statyczne lub dynamiczne. Wiele w tym wypadku zależy od tematu każdego zdjęcia, ale także od sposobu kadrowania. Aby osiągnąć efekt bardziej dynamiczny wykorzystaj linie ukośne i linie wiodące w głąb obrazu. Z kolei statyczny sposób fotografowania będzie zawierał takie elementy jak prosta linia horyzontu czy pusta przestrzeń. W tego typu kompozycji nie mamy wrażenia ruchu.

Kompozycja rytmiczna

Fotografowane obiekty często same predysponują pewne kompozycje. Kompozycja rytmiczna jest jedną z nich. W tym wypadku fotografię wyróżnia rytm powtarzających się elementów. Najczęściej kompozycję rytmiczną mają fotografie architektury i przyrody. W fotografii ślubnej i reportażowej rytm mogą wyznaczać np detale, gesty lub osoby fotografowane.

Pamiętajmy o tym, aby przemyśleć układ elementów na fotografiach przed wykonaniem zdjęcia. Fotografowany obiekt powinien być dobrze oświetlony i najlepiej aby znajdował się w mocnym punkcie. Oczywiście, kadrowanie możemy poprawić podczas edycji zdjęć, warto jednak starać się, aby kompozycja była prawidłowa i nie wymagała większych poprawek. Nauka komponowania obrazu fotograficznego to jednocześnie nauka patrzenia i przewidywania pewnych sytuacji. Tylko myśląc i obserwując otaczający świat możemy rozwijać się fotograficznie.